آنالیز بند 24 ماده 148 قانون مالیاتهای مستقیم

«آنالیز بند 24 ماده 148 قانون مالیاتهای مستقیم»

توی این مقاله قراره در رابطه با آنالیز بند 24 ماده 148 قانون مالیاتهای مستقیم صحبت کنیم، همونطور که می دونید مواد 147 و 148 قانون مالیاتهای مستقیم در رابطه با شرایط پذیرش هزینه ها صحبت کرده

ماده 147 قانون مالیاتهای مستقیم شرایط عمومی پذیرش هزینه ها رو شفاف کرده که داخل مقاله آنالیز ماده 147 قانون مالیاتهای مستقیم در این رابطه صحبت کردیم،
ماده 148 قانون مالیاتهای مستقیم که شامل 29 بند هستش اومده در رابطه با شرایط اختصاصی پذیرش هزینه ها بحث کرده، که در رابطه با آنالیز بندهای 13، 14 و 15 و همچنین آنالیز بند 18 این ماده قانونی دوتا مقاله داخل سایت مون قرار گرفته که میتونید برای مطالعه بهشون رجوع کنید.
بند 24 ماده 148 قانون مالیاتهای مستقیم راجع به یکی دیگه از سرفصل هایی که به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی میشه بهش نگاه کرد صحبت میکنه که اونم زیان حاصل از تسعیر ارز هستش

در نظر داشته باشید، زمانی که از نگاه قانون مالیاتها داریم ماجرا رو بررسی می کنیم دیگه بحث مفاهیم و استانداردهای حسابداری در مرتبه دوم قرار میگیره به عنوان مثال بر اساس درکی که از الفاظ و اصطلاحات حسابداری داریم ما میدونیم که هزینه زیان نیست چون ما هزینه رو به صورت ارادی و عمدی متحمل میشیم به این دلیل که کسب درآمد داشته باشیم اما زیان خارج از اختیارات و خارج از تصمیم و اراده ما اتفاق میافته پس هزینه، زیان نیست اما از نگاه سازمان امور مالیاتی و قوانین مالیاتی که نگاه میکنیم داستان فرق میکنه میگه اون پولی که از طریق فروش وارد مجموعه میشه اسمش درآمد ابرازی هستش و هر آنچه که ازش کسر میشه تا برسیم به درآمد مشمول مالیات میشه هزینه های قابل قبول مالیاتی پس با این نگرش، زیان حاصل از تسعیر ارز هم نوعی هزینه قابل قبول مالیاتی هستش، ماده 148 قانون مالیاتهای مستقیم توی بند 24 میگه:
ماده 148- هزینه‌هایی که حائز شرایط مذکور در ماده فوق می‌باشد به شرح زیر در حساب مالیاتی قابل قبول است:
24- زیان حاصل از تسعیر ارز (بدهی ارزی) براساس اصول متداول حسابداری مشروط بر اتخاذ یک روش یکنواخت طی سال‌های مختلف از طرف مودی
یعنی زیان حاصل از تسعیر ارز پذیرفته شده اس البته این زیان به نوعی اشاره داره به بدهی ارزی یعنی اگر یه کسب و کار بنا به هر دلیلی کالا یا خدماتی رو از خارج از کشور وارد کنه چون طرف معامله خارج از کشور هستش پس واحد پولیش هم متفاوته مثلا دلار یا یوان یا لیر و … هستش زمانیکه فروشنده خارجی اون کالا یا خدمات رو فاکتور میکنه مسلما مبالغ داخل فاکتور با واحد پولی خودشه پس باید مبلغ فاکتور مثلا با دلار یا یوان یا لیر پرداخت بشه در صورتی که واحد پولی رسمی کشور ما ریال هستش
زیان حاصل از تسعیر ارز
بحث زیان حاصل از تسعیر ارز کجا بوجود؟ در این رابطه باید بگم به طور مثال اگر یه کسب و کار اونقدر نقدینگی داشته باشه که توی همون تاریخی که کالا و خدمات رو دریافت میکنه بتونه به فرض لیر تهیه کنه و مبلغ فاکتور رو با طرف معامله تسویه کنه دیگه چالش و مشکلی پیش نمیاد اما بحث اینجاست که خیلی وقتها کالا و خدمات خریداری میشه و خریدار به طرف مقابل بدهکار میشه و قرار بر این میشه که در آینده وجهش پرداخت بشه یعنی خریدار میاد و حساب پرداختنی طرف مقابل رو توی دفاترش ایجاد میکنه و بعد بنا به توافق فیمابین یک ماه، دو ماه یا سه ماه با تاخیر فاکتور رو تسویه میکنه توی این شرایط اگر در  تاریخ تحویل کالا و خدمات قیمت یک لیر به طور مثال 2500 تومان بود حالا با گذشت زمان، یک لیر شده 3000 تومان و اون کسب و کار برای اینکه همون میزان لیر رو بخواد تهیه کنه میبایست بیشتر هزینه کنه و بیشتر ریال پرداخت کنه پس بنا به مابه التفاوت ارزش لیر در تاریخی که کالا و خدمات خریداری شده با اون تاریخی که تسویه انجام شده باعث شده زیان تسعیر ارز بوجود بیاد، درسته بدهی همچنان به میزان مبلغ داخل فاکتور و به لیر هستش ولی چون قدرت پول کشور (ریال) ضعیف شده میزان مبلغی که باید برای تسویه اون بدهی هزینه بشه بیشتره پس مجموع این مابه التفاوت رو با نام زیان تسعیر ارز باید ثبت کرد و به استناد بند 24  ماده 148 قانون مالیاتهای مستقیم اگر مودی متحمل این زیان بشه چون عامل اصلی این زیان خود دولته پس به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی از مودی پذیرفته میشه به شرط اینکه استاندارد 16 رعایت بشه و در طول دوره مالی تغییر روش در ثبت های حسابداری نداشته باشیم

سود تسعیر ارز
یه نکته مهم، تا اینجا ما فهمیدیم که زیان تسعیر ارز یعنی چی، حالا اگر برعکسش رو در نظر بگیریم میشه سود تسعیر ارز یعنی اگر در روز وارد کردن کالا و خدمات ارزش یک لیر 2500 تومان باشه بعد از گذشت سه ماه به طور مثال اگر واحد پولی داخل کشور قویتر بشه و بابت یک لیر 2000 تومان پرداخت بشه این مبلغ مازاد میشه سود تسعیر ارز
با توجه به اینکه در رابطه با هزینه های قابل قبول از نوع سود و زیان تسعیر ارز داریم صحبت می کنیم باید یه موردی رو توضیح بدم و اونهم منشا ارز هستش، منشا ارز برای سازمان امور مالیاتی اهمیت داره
منشا ارز
حالا این منشا ارز یعنی چی؟

یعنی ارزی که دریافت می کنیم و یا قرار هست بگیریم منشاش چیه؟ بسته به اینکه منشا ارز در راستای برنامه ها و سیاستهای دولت باشه اون کسب و کار قطعا از طرف دولت حمایت میشه اما اگر منشا ارز از طریقی به غیر از برنامه های تعریف شده و بلندمدت و کلان دولت باشه قطعا این حمایت وجود نخواهد داشت به طور مثال سیاست دولت بر اینه که صادراتش بیشتر بشه تا ارز حاصل از صادرات بیشتر بشه پس اینجا منشا ارز میشه صادرات حالا اگر فعالین اقتصادی کمک کنن که دولت بیشتر صادرات انجام بده و ارز آوری بیشتری به کشور داشته باشه اینجا دولت به کمک این فعالین اقتصادی میاد.

البته ارز با منشا غیر صادرات هم وجود داره مثلا شرکتها و کسب و کارها می بینن که ریال هر روز داره بی ارزش تر میشه پس میان ریال شون رو به دلار تبدیل میکنن پس این سبک از تامین ارز منشاش غیر از صادراته یعنی بنا به دلیلی یا به اتکا روشی به غیر از صادرات این ارز به دست اومده و اینجا دیگه دولت حمایتی نمی کنه چون این عملکرد کسب و کارها در راستای برنامه های دولت نبوده، پس تعیین منشا ارز بی نهایت مهمه اگر منشا ارز صادرات باشه چون صادرات خودش نرخ صفره و منجر به ارز آوری میشه مشروط بر اینکه اون کسب و کار، تکالیف و وظائفش رو به عنوان مودی مالیاتی به درستی انجام داده باشه و اظهارنامه عملکردش رو درست و شفاف ارسال کرده باشه و کتمان درآمد نداشته باشه اگر سود تسعیر ارز داشت سازمان امور مالیاتی اون رو با نرخ صفر در نظر میگیره و البته اگر زیان تسعیر ارز داشته باشه دیگه اون رو به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی نمی پذیره
اما اگه ارز منشا صادراتی نداشته باشه اگر سود تسعیر ارز داشته باشیم سودش مشمول مالیات میشه و اگر زیان تسعیر ارز داشته باشیم این زیان به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی پذیرفته میشه
حالا لازمه که اینجا چهارتا نکته کلیدی رو بهتون بگم
1- در مورد زیان تسعیر، قوانین مالیاتی با استاندارد همخوانی داره
2- زیان تسعیر بر اساس نرخ نیمائی یا بازار آزاد تسعیر میشه
3- اگر نیما بهتون ارز میده مبنای محاسبه تسعیرمیشه نیما
4- ولی اگرمجبور باشی از بازار آزاد تامین کنی مبنای تسعیرمیشه نرخ بازار آزاد
پس اگر توی کسب و کاری هستی که خرید کالا و خدماتش رو از کشورهای دیگه انجام میده لطفا مواردی که توی مقاله بیان شد رو در نظر بگیر، توی این مقاله سعی شد تا نکات مربوط به بند 24 ماده 148 قانون مالیاتهای مستقیم به خوبی بیان بشه، امیدوارم که مطالب ذکر شده مفید فایده قرار بگیره.