انواع رسید انبار

«انواع رسید انبار»

توی این مقاله قراره بپردازیم به موضوع انواع رسید ولی قبلش یه توضیح کوتاه در رابطه با اصطلاح کاردکس کالا بدم چون داخل مقاله به این اصطلاح برمیخوریم پس بهتره که یه آشنایی کوچیک باهاش داشته باشیم.

کاردکس کالا
کاردکس کالا گزارشی هستش که نشون میده یک کالای خاص در یک انبار خاص در ابتدای دوره چه تعداد موجودی داشته و ارزش ریالی اون موجودی ها چقدر بوده و همچنین نشون میده که از اون کالای خاص در طول سال مالی چه تعداد کالا وارد اون انبار خاص شده و ارزش ریالی اونچه که وارد شده و دلائل مختلفی که بخاطرش کالا وارد انبار شده چه چیزهایی بوده و چقدر بوده و چندریال بوده و همچنین مشخص میکنه که در طول سال مالی چه تعداد از همون کالا در همون انبار به چه دلیلی با چه نرخی و با چه مبلغی و با چه تعدادی از انبار خارج شده و نهایتا نشون میده در پایان هر روز چه تعداد از اون کالا رو توی اون انبار داریم، اینجا یه نمونه از فرمت کاردکس کالا رو براتون میگذارم؛

در رابطه با رسیدهای کالا دوتا اصطلاح وجود داره که اکثر حسابداران عزیز این دوتا اصطلاح رو جای هم استفاده میکن این دوتا اصطلاح شامل؛
الف) وضعیت رسید      ب) انواع رسید

الف) وضعیت رسید
بنا به دلائل مختلف در طول سال مالی کالا به انبار اضافه میشه و بنا به دلائل خاص کالا از انبار خارج میشه، ما این ورودی ها رو از طریق صدور انواع رسید نشون میدیم ما دو نوع وضعیت رسید داریم؛
1- رسید دائم            2- رسید موقت
در کل رسید کالا زمانی صادر میشه که کالایی از بیرون انبار بنا به هر دلیلی وارد انبار میشه

• 1. رسید دائم:
  یعنی کالایی که رسیده نیازی به بررسی واحد کنترل کیفیت نداره یعنی انباردار می تونه بعد از كنترل هاي لازم و تطبيق با اسناد مربوطه و تائيد مسئولان، كالا رو به طور قطعي تحويل بگيره که توی این شرایط، رسید دائم صادر میشه.
• 2. رسید موقت؛
  یعنی کالایی که از بیرون رسیده نيازمند بررسي فني و تائيديه كيفي هستش و از اونجایی که شخص انباردار نمیتونه خودش کنترل کیفیت لازم و بررسی های فنی رو انجام بده برای کالا رسید موقت صادر میکنه.

ب) انواع رسید
گفتیم رسید یعنی به چه دلایلی کالا میاد داخل انبار، رسید انبار 10 نوع مختلف داره و هرکدوم از این رسیدها میتونه وضعیتش موقت یا دائم باشه.

• 1. رسید خرید داخلی؛
  یکی از انواع رسید، رسید خرید داخلی هستش و رسید خرید داخلی میتونه وضعیت موقت داشته باشه یا وضعیت دائم. یکی از دلائلی که از بیرون مجموعه، کالاهای مختلف وارد انبار میشه خرید داخلی هستش یعنی به عنوان مثال برای کارخونه تولیدی مواد اولیه و یا ملزومات مصرفی مثل دستکش یا لباس و کفش کار خریداری میشه اگر اونچه که ما برای کسب و کارمون نیاز داریم از داخل کشور تهیه کنیم و وارد انبارمون کنیم و رسید بزنیم، به این نوع رسید میگیم رسید خرید داخلی پس رسید خرید داخلی یکی از رسیدهایی هستش که توسط انباردار صادر میشه و داخل کاردکس میشینه و یک ردیف از کاردکس رو پر میکنه.
• 
• 2. رسید خرید خارجی؛
  اگر اونچه که برای فرآیندهای عملیاتی و پشتیبانی مون احتیاج داریم مثل مواد اولیه خط تولید یا قطعات و ملزومات و یا مواد غیر مستقیم از خارج کشور تهیه بشه و پروسه حمل و جابجاییش اتفاق بیوفته و بیاد گمرک ثبت سفارش بشه و اظهار گمرکی براش صادر بشه و تا درب شرکت حمل بشه و بیاد داخل انبار و توسط انباردار رسید بشه به این نوع رسید میگن رسید خرید خارجی.

• 3. رسید برگشت کالای مازاد بر نیاز؛
  یکی دیگه از دلائلی که بخاطر اون کالا وارد انبار میشه برگشت کالای مازاد بر نیازه یعنی مواد و کالا از داخل یا خارج کشور خریداری و وارد انبار میشه و به واحدهایی که به این مواد و کالاها نیاز دارن تحویل داده میشه حالا احتمال داره اونچه که به فرض به خط تولید ارسال میشه بنا به هر دلیلی دوباره برگشت بخوره و وارد انبار بشه در نتیجه اینجا هم یک نوع رسید صادر میشه که بهش گفته میشه رسید برگشت کالای مازاد بر نیاز.
  داخل سیستمهای نرم افزاری به این رسید انواع اسامی رو میدن به طور مثال اگه یه دستکش رو بفرستیم خط تولید، حواله مصرف زده میشه وقتی به هر دلیلی اون دستکش توی خط تولید لازم نشه و برگرده به انبار قطعات و ملزومات عده ای اسمش رو میگذارن ابطال حواله مصرف و عده ای اسمش رو میگذارن برگشت کالای مازاد بر نیاز، فرمت این رسید انبار به این صورته؛
• 

قسمت بالای فرم باید شماره سریال نوشته بشه و تاریخی که مواد یا کالا مرجوع شده و مشخص بشه که توی کدوم انبار این جنس برگشت شده و چه واحدی این رو برگشت داده و قسمت پایین فرم، انباردار شماره ردیف رو میزنه و کد کالا رو توی باکس شماره جنس وارد میکنه و نام جنس درج میشه و وضعیت کالای برگشتی رو هم مشخص میکنه که آیا کالا سالمه و یا اقدام اصلاحی روش انجام شده یعنی تعمیراتی براش انجام شده و یا اگه جنس اسقاطی هستش و دیگه قابل استفاده نیست تیک مربوطه اش رو میزنه و واحد شمارش اونچه که برگشته و مقدارش رو هم درج میکنه و در نهایت نرخ و مبلغ و علت برگشتی هم ثبت میشه ولی در دنیای واقعی امروز نرخ و مبلغ رو دیگه خود انباردار وارد نمیکنه چون بنا به مسائل کنترلی، انباردار نباید در جریان نرخ ها باشه و زمانی که به کاردکس کالا نگاه میکنه نباید ریال رو ببینه.
انباردار علت برگشت کالا رو میتونه کامل کنه و در انتهای فرم، تحویل گیرنده کالا اون رو امضا میکنه و سرپرستش تایید میکنه و در نهایت داخل کارت موجودی و کارت حسابداری که همون کاردکس کالا به حساب میان، این میزان برگشتی ثبت میشه، حالا این فرم میتونه دستی باشه و یا از طریق زیر سیستم انبار نرم افزار مالی این رسید انبار کالای مازاد صادر بشه.

• 4. رسید دریافت کالای تولید شده (محصول) از خط تولید؛
  داخل شرکتهای تولیدی باید پروسه تولید خاص خودش طی بشه تا کالای خاصی تولید بشه و در انتهای اون پروسه زمانیکه محصول نهایی میشه و آماده فروشه به این صورت نیست که محصول مستقیما از خط تولید حمل بشه و بره برای تحویل به مشتری بلکه به دلیل رعایت کنترلهای داخلی درست، محصول باید منتقل بشه به انبار محصول و حتما نقطه سفارش برای تک تک انبارها و برای تمامی کالاهای داخل انبارها تعریف بشه تا قبل از اینکه کالای داخل انبار محصول به اتمام برسه تولید مجدد انجام بگیره پس روال درست اینه که نقطه سفارش تعریف کنیم برای محصول و قبل از اینکه محصول به نقطه سفارش برسه و تموم بشه کالا تولید بشه و بیاد داخل انبار محصول که اگر مشتری درخواست اون کالا رو کرد ما موجودی کافی از اون محصول داشته باشیم پس اگر نقطه سفارش وجود نداشته باشه و برنامه ریزی درستی برای واحد تولید و انبار انجام نشه چالش هایی مثل گم شدن کالا و بی کیفیت بودن کالا و… پیش میاد.
  نکته مهم دیگه اینه که این رسید، داخل انبار محصول صادر میشه حالا اگر قبل از ورود به انبار، کنترل کیفیت انجام شده باشه، انباردار رسید دائم رو صادر میکنه و اگه پروسه کنترل کیفیت انجام نشده باشه انباردار باید رسید موقت صادر کنه و بعد از انجام این پروسه وضعیت رسید تبدیل به دائم بشه و بیاد داخل انبار محصول و آماده ارسال بشه.
• 
• 5. رسید دریافت کالای نیمه ساخته از خط تولید؛
  یکی دیگه از دلائلی که کالا وارد انبار میشه دریافت کالای نیمه ساخته از خط تولیده، این رسید داخل کسب و کارهایی صادر میشه که طی پروسه تولید محصولات و بنا به دلائل مختلف، مدیریت تصمیم میگیره بخشی از فرآیند تولید رو برون سپاری کنه و بسپره به یک پیمانکار به طور مثال اگر یک محصول توی یک قسمت از فرآیند تولید نیاز به رنگ کاری داشته باشه و به هر دلیلی مجموعه واحد رنگ کاری و رنگ آمیری نداشته باشه یا اینکه انجام این بخش از تولید براش به صرفه نباشه، کالای نیمه ساخته ای رو که به این مرحله میرسه ارسال میکنه برای پیمانکار و رنگ آمیزیش توسط این پیمانکار انجام میشه و بعد از رنگ آمیزی مجددا برمیگرده داخل خط تولید و ادامه تولید انجام میشه حالا روند اصولی و درستش اینه که این کالا باید به لحاظ سیستمی گردش پیدا کنه و اول بشینه توی انبار و از انبار حواله بخوره و ارسال بشه برای پیمانکار و وقتی که پیمانکار اقدامات مورد نیاز رو انجام داد، مجدد بر میگرده داخل خط تولید و یکبار دیگه اونجا رسید میشه.
  پس توی مرحله ای که انباردار کالای نیمه ساخته رو از خط تولید میگیره اینجا رسید دریافت کالای نیمه ساخته از خط تولید صادر میشه و بعد انباردار یک حواله میزنه و این کالای نیمه ساخته رو میفرسته برای پیمانکار تا کارهای مورد نیاز رو روی کالا انجام بده و زمانی که پیمانکار این کالا رو ارسال کرد مجدد انباردار رسید میکنه و برای ارسال به خط تولید براش حواله صادر میکنه پس تمام تحرکات و جابجائی های مواد اولیه، نیمه ساخته و محصول با کمک انواع رسید و انواع حواله باید توی سیستم خودش رو نشون بده یعنی اتفاقاتی که در رابطه با جابجایی کالا میوفته با کمک رسید و حواله میشینه توی کاردکس و باید حسابدار انبار بتونه اون رو ردیابی کنه.
• 
• 6. رسید دریافت زائدات و ضایعات از خط تولید؛
  در بیشتر مواقع پیش میاد که توی پروسه تولید ضایعات و زائدات ایجاد بشه و خیلی وقتها هم پیش میاد که این زائدات و ضایعات ارزش ریالی بالایی داره پس انباردار باید اینجا ورود کنه و فیزیک ضایعات و زائدات رو تحویل بگیره و توی انبار ضایعات رسید کنه تا بعدها این زائدات و ضایعات از اون محل بفروش برسه پس با این طریق میشه که روی ضایعات و زائدات نظارت داشت.
  به طور مثال توی یه شرکت تولید البسه مردانه، تکه هایی که از برش پارچه به جا می مونه اسمش زائدات هستش اما زمانی که پروسه تولید لباس ادامه پیدا میکنه و کار به مراحل آخر میرسه و در نهایت یک پیراهن تولید میشه اگر در مراحل مختلف کیوسی متوجه بشیم که لباس مطابق الگو و استانداردهای تعریف شده و خواست مشتری نیست این محصول میشه جزء ضایعات پس ضایعات محصولی هستش که ویژگیهای استاندارد نداره اما ممکنه ارزش ریالی داشته باشه.
  پس دریافت زائدات و ضایعات از خط تولید رو زمانی مطرح میکنیم که اونها ارزش ریالی داشته باشن و انباردار ورود میکنه و فیزیک رو تحویل میگیره و آمارش رو نگهداری میکنه تا شرکت از محل فروش اونها کسب درآمد داشته باشه.

• 7. رسید دریافت کالای ساخته شده در واحدها (فنی مهندسی)؛
  اینجا اگه گفته میشه کالا، منظور محصولاتی که شرکت به صورت عادی تولید میکنه و میفروشه نیست به طور مثال اگر در شرکتی قراره البسه مردانه تولید بشه واحد فنی و مهندسی اینجا نمیاد پیراهن تولید کنه خیلی وقتا داخل کسب و کارها، خصوصا شرکتهای بزرگی که واحدهایی مثل فنی مهندس یا R&D دارن یا واحدهایی مثل مدیریت پروژه دارن و واحد مدیریت تولید قوی دارن، پیش میاد برای اینکه روال تولید آسونتر بشه این واحدها میان یک سری ابداعات به خرج میدن و قطعاتی درست میکنن و یا تحقیقاتی میکنن به طور مثال یه قطعه خاصی رو میسازن که اگه توی یه دستگاه استفاده بشه بهره وری اون رو بالاتر میبره زمانی که این قطعه تولید شد و تحویل انبار شد چون از موجودی مواد اولیه و قطعات و ملزومات استفاده شده و ازش این قطعه بیرون اومده انباردار همونطور که مواد اولیه رو زمان تحویل حواله زده زمانی که این قطعه نهایی آماده شد باید اون رو تحویل بگیره و رسید بزنه تا ارزش ریالی و موجودی تعدادیش هم توی کاردکس بشینه و این رسید کردن ارتباطی به این موضوع نداره که آیا مدیریت تصمیم داره که اون قطعه رو به تولید انبوه برسونه یا نه.
• 
• 8. رسید دریافت کالای امانی؛
  به طور مثال اگه کسب و کاری شریک تجاری داشته باشه یا دوست و آشنایی با مدیریت به این تفاهم برسن که به دلیل مشکلی که داخل انبار طرف مقابل پیش اومده موجودی کالای اونها رو به صورت امانت نگهداری کنن و یا اگر کسب و کار طی فرآیند تولید بنا به هر دلیلی نتونه موجودی مواد اولیه و قطعات و ملزومات تامین کنه و اونها رو به صورت امانی از کسب و کار دیگری دریافت کنه تا در صورت تامین بهش برگردونه و یا جنسی ارسال بشه برای پیمانکار به صورت امانت تا رنگ آمیزی کنه و برگردونه یعنی بنا به هر دلیل جنسی از دیگران به صورت امانی دریافت بشه باید انباردار رسید دریافت کالای امانی صادر کنه.
  پس دریافت کالای امانی یعنی ما کالایی رو گرفتیم که یا خودمون امانت داده بودیم و حالا این امانت رو پس گرفتیم یا اصلا کالا برای ما نیست و دیگری کالا رو به امانت به ما داده و موقتا پیش ماست و در آینده باید برگردونده بشه پس یکی از مسائلی که باید هم انباردار و هم حسابدار انبار بهش توجه کنه مالکیت کالاست و باید نسبت به این موضوع اشراف داشته باشه که کدوم یکی از کالاهایی که توی کارخونه اس یا توی خط تولیده یا توی پروژه اس یا توی پیمانه، مالکیتش با ماست و کدوم مالکیتش با ما نیست و اینها ترجیحا باید یا انبارش جدا باشه یا کد کالای جداگانه داشته باشه پس مهم اینه که ما به این اطلاعات به صورت جداگانه نیاز داریم حالا ممکنه توی سیستم های نرم افزاری این دو مرحله از هم جدا باشن یعنی اگر کالایی به امانت ارسال شد حواله صادر بشه و زمان دریافت همون کالا رسیدش ثبت بشه یا اگر کالایی به امانت داده شد حتما داخل انبار مربوطه اش رسیدش صادر بشه.
• 
• 9. رسید دریافت کالا از انباری دیگر (انتقال بین انبارها)؛
  یعنی اگه به هر دلیلی لازم شد کالایی از انبار شماره یک منتقل بشه به انبار شماره دو باید انبار شماره یک حواله بزنه و انبار شماره دو رسید بزنه پس دریافت کالا از انبار دیگه باید رسید بشه، داخل بعضی از نرم افزارها مثل سپیدار روال کار به همین صورتی هستش که توضیح داده شد یعنی از انبار شماره یک حواله زده میشه و داخل انبار شماره دو رسید میخوره ولی داخل بعضی از نرم افزارها زمانیکه دستور انتقال بین انبارها رو میدی، به صورت سیستمی یه حواله برای انبار شماره یک صادر میشه و یه رسید هم برای انبار شماره دو که کالا رو دریافت کرده ثبت میشه.
  حالا اگه فرض کنیم نرم افزاری وجود نداره و زیر سیستم انباری نداریم باید از فرمت زیر استفاده بشه؛

قسمت بالای فرم باید شماره سریال و تاریخ انتقال درج بشه و انبار صادر کننده و انبار دریافت کننده داخل فرم باید مشخص بشه و در ادامه شماره ردیف زده میشه و تمام اطلاعات تکمیل میشه بر خلاف این فرم اگر نرم افزار مالی وجود داشته باشه بنا به کنترل های داخلی قیمت واحد و قیمت کل رو انباردار نمیتونه ببینه، در انتهای این فرم، هم نام و امضای مسئول انبار متقاضی و هم نام و امضای تحویل دهنده باید درج بشه یعنی به لحاظ قبول مسئولیت باید انباردار انبار شماره یک و شماره دو حضور داشته باشن.

• 10. رسید برگشت از فروش؛
  زمانی که داخل کسب و کاری کالا تولید میشه در نهایت اون کالا بفروش میرسه یعنی داخل انبار محصول، حواله فروش صادر میشه و حواله فروش یعنی کالایی به قصد فروش از انبار خارج شده و ارسال شده برای مشتری حالا به هر دلیلی ممکنه مشتری اون رو عودت بده که اینجا مجدد انباردار باید ورود کنه و کالا رو دریافت کنه و رسید برگشت از فروش رو صادر کنه.
• 

پس اصل اول و مهم نظارت بر انبار اینه که هر گونه جابجایی از طریق رسید انبار و حواله های انبار ثبت بشه و اونچه که اتفاق میوفته عینا در قالب رسید و حواله انبار ثبت بشه تا حسابدار انبار چرخش، گردش و حرکت موجودی کالا رو بتونه ببینه پس بنا به انواع رسیدهایی که داخل مقاله ازشون صحبت شد، کالا وارد کاردکس میشه و بنا به انواع حواله هایی که صادر میشه کالا از کاردکس خارج میشه.