آنالیز بند ۱۸ ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم

«آنالیز بند ۱۸ ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم»

توی این مقاله قراره بند ۱۸ ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم رو آنالیز کنیم. همونطور که می دونید این ماده قانونی شامل ۲۹ بند هستش و شرایط اختصاصی پذیرش هزینه رو بیان میکنه.
هر حسابداری میبایست نسبت به این موضوع آگاهی داشته باشه که ثبت خریدها و هزینه ها بدون در نظر گرفتن شرایط عمومی و شرایط اختصاصی پذیرش هزینه ها امکان داره برای کسب و کاری که داخلش فعالیت داره چالش به همراه داشته باشه پس باید اطلاعاتش رو در این رابطه تکمیل کنه

در رابطه با  شرایط عمومی پذیرش هزینه ها، داخل مقاله آنالیز ماده ۱۴۷ قانون مالیاتهای مستقیم صحبت شد و همچنین داخل یکی از مقالات مون به آنالیز بندهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم پرداختیم ،
حالا میخوایم بند ۱۸ این ماده قانونی رو بررسی کنیم که در رابطه با هزینه تنزیل چک هستش چون خیلی از کسب و کارها در این رابطه چالش دارن

بنا به اقتصاد حاکم بر کشور، بحث مشکل نقدینگی جز لاینفک چالش های کسب و کارها به حساب میاد و این معنیش اینه که هر چیزی که قراره خریداری بشه باید پولش نقدا پرداخت بشه اما هر چیزی که قراره بفروش برسه معادل مبلغ فروش، چک یک ماهه و بعضا سه یا  شش ماهه داده میشه و اصولا به صورت نقد به فروش نمیرسه و غالبا گفته میشه اگه قراره معامله به صورت نقد انجام بشه این معامله منتفی هستش و اینجاست که کسب و کارها نگران این موضوع میشن که مبادا مشتری هاشون رو از دست بدن و لاجرم با این موضوع کنار میان و در ادامه میرسن به لحظه ای که خودشون باید خرید انجام بدن و اینجاست که متوجه میشن نقدینگی ندارن و در عوض تعداد زیادی چک با سر رسید ماه های آتی داخل خزانه شون ثبت شده
توی این شرایط اکثریت به فکر تنزیل این چک ها میوفتن، متاسفانه عده ای از کسب و کارها این چکها رو میبرن توی بازار تنزیل میکنن حالا این به چه معنی هستش؟ معنیش اینه که فردی توی بازار هستش که نقدینگی زیادی داره و چک ها رو از صاحبانش میگیره و اگر به طور مثال این چک ها توی سر رسید سه ماه بعد برای صاحبش یک میلیارد پول میشه این شخص میاد و یه مبلغی ازش کسر میکنه و مابقی رو به حساب اون کسب و کار میریزه و این مابه التفاوت برای اون کسب و کار تحت عنوان هزینه تنزیل یا بهتر بگیم جریمه بی پولی در نظر گرفته میشه در ادامه اون کسب و کار مجبور میشه این هزینه تنزیل رو توی دفاترش ثبت کنه و زمانی که میرسه به  رسیدگی های مالیاتی با توجه به اینکه اون فرد تنزیل کننده جزء سیستم نظام بانکی نبوده که بشه ازش دفاع کرد چالش برگردوندن هزینه و قبول نکردنش از طرف ممیزین پیش میاد

عده دیگری از کسب و کارها میرن سراغ سیستم بانکی چون بانکهای مختلفی هستن که تحت عنوان خرید دین این کار رو انجام میدن یعنی چک های سر رسید آتی رو از شما میگیرن و پول امروزش رو محاسبه میکنن و میریزن به حساب شما و اینجا هم اون هزینه تنزیلی که بواسطه خرید دین اتفاق افتاده عملا سود شماست که از بین میره
ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم یه بند ۱۸ داره و توی این بند بیان میکنه:
سود، کارمزد و جریمه‌هایی که برای انجام عملیات موسسه به بانکها، صندوق تعاون، صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی و همچنین موسسات اعتباری غیربانکی مجاز و شرکتهای واسپاری (لیزینگ) دارای مجوز از بانک مرکزی پرداخت‌شده یا تخصیص‌یافته باشد.[۵]
در نظر بگیرید اگر تسهیلاتی رو از سیستم بانکی بگیریم و بابتش کارمزد یا سودی رو بپردازیم این سود یا کارمزد برای ما میشه هزینه بهره اون تسهیلات و برای اون بانک میشه درآمد یا سود، در اکثر مواقع اگر نتونیم به موقع این تسهیلات رو تسویه کنیم قاعدتا جریمه میشیم و به چالش میخوریم حالا این سوال پیش میاد اگر ما این جرائم رو ثبت دفاتر کنیم جزء هزینه های قابل قبول مون هست یا نه؟ در جواب باید بگم بله این هزینه ها از طرف ممیزین پذیرفته میشه.
درسته تسهیلاتی مثل خرید دین برای سیستم بانکی در نظر گرفته شده و جز عقود تعریف شده بانکی به حساب میاد و طی این فرآیند بانک چک رو از ما میگیره و ارزشش رو تنزیل میکنه و به ارزش امروز به ما وجه رو می پردازه و ما این مابه التفاوت رو به عنوان زیان بی پولی از دست میدیم ولی این هزینه جز بند ۱۸ ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم در نظر گرفته نمیشه و شما در زمان رسیدگی ها متوجه میشی که در اکثر مواقع وجود عناوینی مثل خرید دین داخل حساب و کتابها از طرف ممیزین برگشت داده میشه
در این رابطه دفتر فنی و مدیریت ریسک مالیاتی اظهار نظر کرده که در ادامه میایم نظرش رو بررسی میکنیم

دفتر فنی داخل این نامه گفته که ما یه ماده ۱۴۸ داریم که نمیدونیم آیا هزینه تنزیل چک یا اوراق مالی یا اسناد اعتباری میاد زیر مجموعه حکم بند ۱۸ ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم که بتونیم به خاطر اون اگر چکی رو مثلا توی سیستم بانکی تنزیل کردیم بتونیم بگیم که این هزینه قابل قبول هست یا نه؟ دفتر فنی اومده هم بند ۱۸ ماده ۱۴۸ رو تحلیل کرده و هم رفته سراغ تبصره ۲ ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم در خصوص سود و کارمزد پرداختی یا تخصیصی اوراق بهادار و در نهایت بیان کرده که به نظر این دفتر پذیرش هزینه تنزیل چک، اوراق مالی و اسناد اعتباری فاقد وجاهت قانونی است به استثنای هزینه ناشی از تنزیل اوراق بهادار اسلامی که مبحث تنزیل اوراق بهادار اسلامی هم دارای بخشنامه اس و هم مصوبه هیات وزیران.
در ادامه این جریان آقای بهمن زبردست رفت دیوان عدالت اداری و این مسئله رو طی رای شماره ۹۵۴ پیگیری کرد

این رای دیوان یه جورایی داره تحلیل میکنه که دفتر فنی سازمان امور مالیاتی خیلی محکم بیان کرده که به هیچ عنوان این هزینه تنزیل در قالب قرار داد خرید دین، جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی نیست و با توجه به اینکه این خرید دین و این تسهیلات خرید دین به عنوان یکی از سیستمها و سبک های عملیات بانکی بدون ربا پذیرفته شده است ولی اینکه دفتر فنی به این مسئله ورود کنه و محکم رای بده که این موضوع فاقد وجاهت قانونی هستش خارج از حدود اختیار دفتر فنی هستش
درسته رای دیوان نیومد بگه که هزینه تنزیل چک جزء هزینه های قابل قبول هستش ولی یه جورایی ما رو راهنمایی کرد
که استفاده از الفاظ شبهه برانگیز داخل حساب و کتابها میتونه کار رو برای ما سخت کنه یعنی با آوردن اسم خرید دین توی دفاتر درگیر نپذیرفته شدن این بخش از هزینه هامون میشیم برای جلوگیری از این موضوع میایم عملا این چکی که در اختیار بانک قرار میدیم و در قالب تسهیلات خرید دین از بانک اونها رو تنزیل می کنیم به شیوه ای ثبت سند حسابداری می کنیم که بیاد زیر مجموعه بند ۱۸ ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم یعنی از الفاظ بند ۱۸ ماده ۱۴۸ استفاده می کنیم و اون رو تحت عنوان سود، کارمزد و جریمه هایی که برای عملیات موسسه به بانکها پرداخت شده ثبت میزنیم و از کلماتی مثل خرید دین که بخشنامه خیلی شفافی راجع بهش وجود نداره، امتناع می کنیم پس مهمه که توی سرفصل کدینگ حسابداریت از چه عنوانی استفاده بکنی و این عنوان چقدر برای ممیز مالیاتی آشنا باشه و با قانون تطبیق داشته باشه چون عملا ذات کار تسهیلاته و نوعی متفاوت از تسهیلات هستش و اون تنزیل هم عملا سود تسهیلاتی هستش که شما به بانک پرداخت میکنی
امیدوارم مطالب بیان شده طی این مقاله آگاهی لازم رو در رابطه با مبحث هزینه تنزیل چک و نحوه ثبت اون داخل دفاتر به شما عزیزان داده باشه.